بررسی تلفات غیر فنی برق، مطالعه موردی : هزینه سرقت برق در استان همدان

صنعت برق به خاطر نقش زیر بنایی و ارتباط زیادی که با کلیه عوامل موثر بر رشد اقتصادی دارد، صنعتی پویا و تأثیر گذار است. با توجه به فراگیری گسترده انرژی برق، می توان آن را به عنوان یکی از اصلی ترین عوامل بستر ساز توسعه اقتصادی کشور محسوب کرد. تلف شدن انرژی الکتریکی مورد نیاز کشور در شبکه های انتقال و توزیع نیروی برق که با صرف هزینه های بسیار و آلوده کردن محیط زیست تولید می شود، خسارت بسیاری را به صنعت برق تحمیل می نماید. یکی از رویکردهای کلیدی برای تعمیق اصلاحات بازار برق طراحی مکانیسم جدیدی است که هم راستا با نظم بخشی و وضع مقررات انگیزشی باشد. طراحی یک چارچوب نظارتی پایدار برای تحویل کارآمد و قابل اعتماد برق در حال حاضر و در آینده دراز مدت یکی از نگرانی های عمده ی سیاست های تنظیم بازار برق است. به همین جهت بررسی و شناخت تلفات غیر فنی و سرقت برق ضروری بنظر می رسد. برای این منظور با استفاده از روشهای اقتصاد سنجی (داده های ترکیبی) به بررسی تلفات غیر فنی و سرقت برق در سطح بین المللی (شامل 44 کشور، از جمله ایران) در دوره 2009-2003 و در سطح استان همدان در دوره 1389-1386 پرداخته ایم. مدلهای تخمینی در سطح بین المللی به منظور یافتن اثر عوامل اقتصادی (نرخ بیکاری و سطح زندگی)، عوامل اجتماعی (نسبت جمعیت شهری و نسبت جمعیت مردان) و شاخص های ابعاد حکومتی بر سرقت برق انجام گرفت. و نتایج حاکی از رابطه مثبت و معنادار نرخ بیکاری، منفی و معنادار تولید ناخالص سرانه و مثبت و معنادار نسبت جمعیت مردان بود. همچنین تاثیر نسبت جمعیت شهری و شاخص های ابعاد حکومتی به جز اثربحشی و کارایی دولت بر سرقت برق از لحاظ آماری معنادار نبود. و به منظور بررسی شدت سرقت برق در بین مشترکین برق استان همدان مدلی ارائه گردید. متغیرهای مدل عبارتند از : تلفات غیرفنی برق، فروش به مشترکین مسکونی، تجاری، صنعتی و کشاورزی. نتایج حاصل از برآورد مدلهای رگرسیونی حاکی از آن بود که بیشترین جایگزینی بین اقدام به خرید برق برای مصرف ماهانه و اقدام به استفاده غیر مجاز و سرقت آن در دو بخش تجاری و مسکونی صورت می پذیرد. پس میزان فروش انرژی با این مطلب به شدت در ارتباط است.